7 อุปนิสัยของเด็กดีมีความสุข

มีช่วงหนึ่งดิฉันมักถามตัวเองว่า ทำไมชีวิตเราไม่สนุกเลย คนรอบข้างก็ไม่ได้ดั่งใจ ดิฉันเต็มไปด้วยความโกรธและอารมณ์เสีย จนได้รับเชิญไปฟังสัมมนาเกี่ยวกับ “ผู้นำในตัวฉัน” ที่บริษัทแพคริม จัดขึ้นเพื่อนำเสนอแนวทางการใช้หลักการ 7 อุปนิสัยของ สตีเวน โควีย์ ในระบบการศึกษา การสัมมนาครั้งนี้ปลุกให้ดิฉันตื่นจากพะวงที่นึกแต่ตัวเองเป็นหลัก ทำให้รู้ว่าชีวิตเรากำหนดได้ หากเราต้องการมีความสุข เราต้องเป็นทำให้เกิดขึ้นเอง

ในโลกปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงและซับซ้อน สิ่งสำคัญคือจะเตรียมพร้อมให้ลูกหลานของเราประสบความสำเร็จและอยู่รอดได้ด้วยตัวเอง ไม่ติดบ่วงแบบที่ดิฉันเคยติด จึงขอแบ่งปันแนวคิดการติดอาวุธที่ ฌอน โควีย์ (ลูกชายของสตีเวน โควีย์) ใช้ในการเลี้ยงลูกทั้ง 7 คนของเขาจากหนังสือเรื่อง “7 อุปนิสัยของเด็กดีมีความสุข” ค่ะ

อุปนิสัยที่ 1: บี โปรแอ๊กทีฟ – เมื่อเราเบื่อ เราทำอย่างไรไม่ให้เบื่อ หากไม่อยากเบื่อก็ต้องหาวิธีที่จะทำให้ตัวเองสนุก เพราะเรามีหน้าที่รับผิดชอบต่อชีวิตของเราเอง ไม่โทษคนอื่น

อุปนิสัยที่ 2: เริ่มต้นด้วยจุดหมายในใจ – วางแผนล่วงหน้า หากอยากได้ของเล่น เราต้องวางแผนเก็บเงิน 

อุปนิสัยที่ 3: ทำสิ่งที่สำคัญก่อน – ส่วนมากเรามักละเลยงานที่ยากหรือที่สำคัญ แต่ชอบทำงานที่เร่งด่วนหรืองานง่ายก่อน เพราะฉะนั้นควรทำงานก่อนแล้วค่อยเล่น 

อุปนิสัยที่ 4: คิดแบบชนะ-ชนะ – เราควรนึกถึงผู้อื่นเช่นเดียวกับนึกถึงตัวเอง หากเราอยากเลี้ยงสัตว์ เราอาจเขียน (และทำตาม) คำมั่นสัญญาว่าหากคุณแม่ให้เลี้ยงสัตว์ เราจะปรับปรุงตัวเองและช่วยทำงานบ้านอะไรบ้าง 

อุปนิสัยที่ 5: เข้าใจผู้อื่นก่อน แล้วจึงให้ผู้อื่นเข้าใจเรา – ฟังคนอื่นอย่างตั้งใจก่อนที่จะพูด ฟังด้วยหู ด้วยตา และด้วยใจ ส่วนมากเวลาคนอื่นพูด เรามักจะคิดคำที่จะโต้กลับ ทำให้ไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้ สุดท้ายไม่เกิดผล 

อุปนิสัยที่ 6: ผนึกพลังประสานความต่าง – เรียนรู้จุดแข็งของเพื่อน ๆ เช่น เวลาเราเล่นฟุตบอล บางคนชู๊ทเก่ง บางคนวิ่งเร็ว บางคนส่งลูกแม่น หากเราหาจุดเด่นของเพื่อน ๆ เราเจอ จะเสริมให้ทีมแข็งแกร่ง 

อุปนิสัยที่ 7: ลับเลื่อยให้คมอยู่เสมอ – ดูแลตัวเองให้ดี หาสมดุลให้ชีวิตทั้งด้าน ร่างกาย หัวใจ สมอง จิตวิญญาณ เช่น เรามัวแต่อ่านหนังสืออย่างเดียวไม่ได้ (สมอง) ต้องออกกำลังกาย (ร่างกาย) วาดรูปเล่นกับเพื่อน (หัวใจ) หรือฟังเพลงไปด้วยมองก้อนเมฆไปด้วย (จิตวิญญาณ)

สตีเฟน โควีย์ กล่าวถึงการปลูกฝังเรื่อง “หลักการ” ของ 7 อุปนิสัยว่าเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะถือเป็นการวางพื้นฐานด้านความคิดและความเป็นตัวตนของเด็ก ไม่อย่างนั้นลูกหลานของเราอาจตกเป็นเหยื่อของ “การถูกเปรียบเทียบ” กับคนรอบข้าง “ใครมีมากกว่ากัน” “ใครเก่งกว่ากัน” ทำให้อาจสูญเสียความเชื่อมั่นในตัวเองและกังวลกับ “ภาพพจน์ของตัวเองมากกว่าตัวตนจริง ๆ ของเขา” เพราะฉะนั้นผู้ใหญ่อย่างเราต้องสอนและเล่าตัวอย่างของหลักการที่ถูกต้องอย่างต่อเนื่องค่ะ

ฌอน โควีย์ ใช้วิธีปลูกฝังผ่านการเล่านิทานค่ะ เมื่อเล่าจบแล้วยังให้ตัวอย่างหัวข้อสนทนาที่พวกเราใช้คุยกับเด็ก ๆ ได้ และมีตัวอย่างกิจกรรมที่เด็ก ๆ สามารถทำเพื่อเสริมอุปนิสัยแต่ละข้อด้วยค่ะ งานนี้ต้องอาศัยแรงผู้ปกครองทุกท่านช่วยกันนะคะ และหากคุณยังไม่มีครอบครัว ดิฉันขอเชิญชวนคุณให้ตรวจสอบดูว่าคุณมี 7 อุปนิสัยเหล่านี้หรือยังนะคะ

คุณคิดอย่างไรกับ 7 อุปนิสัยคะ ความจริงแล้วใช้ได้ทั้งกับเด็ก ๆ และกับตัวเองนะคะ