สกู๊ปบทความ : เรื่องไขความลับลมฟ้าและอวกาศ

ไขความลับลมฟ้าและอวกาศ

โดย คิม จงสถิตย์วัฒนา kim@nanmeebooks.com

ถือเป็นความโชคดีของเด็กไทยอีกครั้ง ที่ได้มีโอกาสร่วมสนุกกับกิจกรรม Science Show & Workshop หัวข้อ “ไขความลับลมฟ้าและอวกาศ” กับคุณโยอาคิม แลร์ช (Joachim Lerch) นักเขียนชื่อดังจากเยอรมนี เจ้าของผลงาน “นักวิทย์น้อยตะลุยอวกาศ” และ “นักวิทย์น้อยสำรวจภูมิอากาศ”

ที่ประทับใจพิเศษ คือ คุณโยอาคิม ไม่ได้แค่พาเด็ก ๆ ทำการทดลองอย่างเดียว แต่เล่าเรื่องราวและความเป็นมา ทำให้แต่ละกิจกรรมมีความเชื่อมโยง ทำให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้อย่างมีความหมาย ใครอยากรู้ว่าดิฉันหมายถึงอะไร ลองไปอ่านหนังสือดูนะคะ ก่อนจะทำแต่ละการทดลอง คุณโยอาคิมจะเล่านิทานก่อน กระตุกต่อมเอ๊ะให้สงสัย เมื่ออยากรู้ ก็ลองทำดู ทั้งสองเล่มใช้คอนเซ็ปนี้ และมีตัวละครกลุ่มเดียวกันค่ะ ถึงแม้ว่าหัวข้อครั้งนี้อาจดูหนัก แต่คุณโยอาคิมเชื่อว่าเรื่องสำคัญอย่างการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ (climate change) เป็นเรื่องที่ต้องปลูกฝังตั้งแต่เด็ก แต่ต้องไม่สร้างความหวาดกลัวให้กับเด็ก ก่อนจบงาน เด็ก ๆ ช่วยกันระดมความคิดว่า เราจะทำอะไรได้บ้าง เพื่อช่วยประหยัดพลังงาน และปิดท้ายด้วยการเต้นรำ

ดิฉันรู้จักคุณโยอาคิมครั้งแรกเมื่อสี่ปีก่อน ตอนแรกไม่รู้ว่าเขียนหนังสือ รู้จักเพราะมีเพื่อนนักเขียนชาวเยอรมันอีกท่านบอกว่า ที่เยอรมนีมีเทศกาลวิทยาศาสตร์ที่เจ๋งมาก จัดโดยคุณโยอาคิม ปีหนึ่งมี 2 ครั้ง งานใหญ่จัดช่วงเดือนตุลาคม สำหรับอายุ 9-99 ปี อีกงานเล็กหน่อยจัดช่วงเดือนพฤษภาคมสำหรับเด็กเล็ก อายุ 4-9 ปี

           ดิฉันได้มีโอกาสไปเที่ยวงานของเด็กเล็ก สนุกมาก ประทับใจที่คุณโยอาคิมสามารถเชิญภาคีมาได้เยอะเป็นร้อย ทั้งภาคอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัย และโรงเรียน ทุกบู๊ทเป็นกิจกรรมที่ต้องลงมือปฏิบัติจริงทั้งหมด คุณโยอาคิมตั้งกติกาเลยว่า ใครจะมาร่วมออกบู๊ท ห้ามมาเป็นนิทรรศการ โดยคุณโยอาคิมจะช่วยแนะนำวิธีการออกแบบกิจกรรมให้สนุก ดึงดูด และเชื่อมโยงกับสินค้าหรือบริการขององค์กรนั้น ๆ งานดีมากจนจัดต่อเนื่องมา 15 ปี ขายตั๋วได้ท่วมท้น สปอนเซอร์ไม่หนี มีแต่จะขอร่วมเพิ่ม แล้วที่พิเศษ คุณโยอาคิมสามารถเชิญนักเขียนและนักแสดงวิทยาศาสตร์ชั้นนำของประเทศมาแสดง Science Show ที่เทศกาลได้เยอะมาก มี 2 คนเป็นนักเขียนเราและเคยมาทำกิจกรรมกับนักอ่านคนไทยด้วย คือ Joachim Hecker เจ้าของผลงาน “บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย” “50 ทดลองวิทย์ในชีวิตประจำวัน” และ “ทดลองวิทย์รอบรู้ธรรมชาติ เล่ม 1 และ 2” (เขาแนะนำให้ดิฉันรู้จักกับคุณโยอาคิมนี้) และ Andreas Korn Muller เจ้าของผลงาน “เวทมนตร์สุดมันมหัศจรรย์การทดลองเคมี”

ดิฉันรู้สึกตื่นเต้นไปกับพลังชีวิตและแรงปรารถนาของคุณโยอาคิมเหลือเกิน เขาไม่ใช่แค่ครูที่ดี แต่เขามีใจนักพัฒนาโดยแท้ นอกจากงานเทศกาลวิทยาศาสตร์ คุณโยอาคิมยังออกโรดโชว์ไปทำกิจกรรมวิทยาศาสตร์ตามโรงเรียน และโรงพยาบาลเด็ก “กิจกรรมวิทยาศาสตร์เติมพลังชีวิตให้กับเด็ก ๆ ที่ป่วยหนักได้จริง ๆ แววตาและสีหน้าของพวกเขาสดใสขึ้นอย่างเห็นได้ชัด”

ช่วงหลังยุโรปมีปัญหาเรื่องผู้ลี้ภัยค่อนข้างมาก คุณโยอาคิมก็ไปทำกิจกรรมวิทยาศาสตร์กับเด็ก ๆ ในค่ายลี้ภัยด้วย “วิทยาศาสตร์เป็นเรื่องสากล ไม่ต้องใช้ภาษา แต่เราสามารถใช้มันเป็นเครื่องมือที่จะเปิดใจของเด็ก ๆ และช่วยฝึกทักษะการสื่อสารให้กับพวกเขาได้”

คุณโยอาคิมยังเป็นผู้นำทีมไปรณรงค์เรื่องพลังงานและการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศในมอนเตเนโกรและยูกานดาอีกด้วย เพราะฉะนั้น จึงไม่แปลกใจเลยที่เมื่อดิฉันทราบว่าเขาเขียนหนังสือ แถมยังเป็นหนังสือการทดลองเกี่ยวกับอวกาศและภูมิอากาศ ซึ่งเป็นหัวข้อที่ไม่ค่อยมีคนเขียนกัน เราจึงติดต่อขอซื้อลิขสิทธิ์มาแปลเป็นภาษาไทยทันที และต้องขอขอบพระคุณสถาบันเกอเธ่เป็นอย่างมาก ที่สนับสนุนให้คุณโยอาคิมเดินทางมาประเทศไทยในครั้งนี้ เพื่อจัดอบรมครูวิทยาศาสตร์กว่า 180 คนและทำกิจกรรมสนุก ๆ กับเด็ก ๆ กว่า 200 ชีวิต

ดิฉันขอปิดท้ายด้วยข้อคิดจากคุณโยอาคิม “ “ศักดิ์ศรีของนักเรียนนั้นแตะไม่ได้” หลักการของผมคือต้องให้เกียรติผู้เรียนเสมอ ล่าสุดผมจัดการแข่งขันที่ประเทศจีน ว่าใครจะต่อเส้นสปาเกตตี้เป็นโครงสร้างได้สูงที่สุด นักข่าวขอให้ผมวิเคราะห์ว่าทีมที่แพ้ทำผิดตรงไหน ผมปฏิเสธที่จะตอบ เพราะไม่มีใครทำผิดอะไร” ลองหาหนังสือของคุณโยอาคิมมาอ่านกันนะคะ